لوله
اتصالات فلزی
فلنج و اتصالات
لوازم خانگی و برقی
استخر سونا جکوزی
شیرآلات
لرزه گیر
آبرسانی
آتش نشانی
بست
عایق
همه محصولات
جدول تبدیل واحد سایز لوله و اتصالات
لوله‌های پلی‌اتیلن، آلومینیوم، شیرآلات و اتصالات (مانند گالوانیزه، چدنی و برنجی) هر کدام دارای واحدهای اندازه‌گیری مخصوص به خود برای سایزبندی هستند. به عنوان مثال، سایز لوله‌ها و اتصالات پلی‌اتیلن معمولاً بر حسب میلی‌متر بیان می‌شود، در حالی که برای لوله‌ها و اتصالات فلزی مانند فلنج‌ها و شیرآلات از واحد اینچ استفاده می‌کنند. البته، اندازه‌گیری‌ها فقط به میلی‌متر و اینچ محدود نمی‌شود.
علاوه بر این، برخی سایزها با نام‌های بازاری شناخته می‌شوند؛ مانند “لوله نمره 2” که نه به میلی‌متر است و نه به اینچ.
علاوه بر این‌ها، سازمان جهانی استاندارد (ISO) سیستم دیگری را برای اندازه‌گیری لوله‌ها پیشنهاد داده که به خصوص برای قطر لوله‌های مکش و رانش پمپ‌ها استفاده می‌شود. این سیستم با نام DN (مخفف Diameter Nominal) شناخته می‌شود و به جای میلی‌متر یا اینچ، یک عدد به هر سایز اختصاص می‌دهد.
برای سهولت در استفاده، جدول تبدیل واحدی تهیه شده است که این چهار نوع سایزبندی را در بر می‌گیرد و می‌تواند در انتخاب سایز مناسب کمک کند.
| Inch | mm | DN | بازاری |
|---|---|---|---|
| 1/8 | 6 | 6 | – |
| 1/4 | 8 | 8 | – |
| 3/8 | 10 | 10 | – |
| 1/2 | 15 | 15 | – |
| 3/4 | 20 | 20 | 2 |
| 1 | 25 | 25 | 2.5 |
| 1-1/4 | 32 | 32 | 3 |
| 1-1/2 | 40 | 40 | 4 |
| 2 | 50 | 50 | 5 |
| 2-1/2 | 65 | 65 | 6 |
| 3 | 80 | 80 | 8 |
| 4 | 100 | 100 | 10 |
| 5 | 125 | 125 | – |
| 6 | 150 | 150 | 15 |
| 8 | 200 | 200 | 20 |
| 10 | 250 | 250 | 25 |
| 12 | 300 | 300 | 30 |
| 14 | 350 | 350 | – |
| 16 | 400 | 400 | – |
| 18 | 450 | 450 | – |
| 20 | 500 | 500 | 50 |
| 24 | 600 | 600 | – |
در جدول زیر، می‌توانید به سادگی سایزهای مختلف لوله و اتصالات را از واحدهای اینچ، میلی‌متر، اندازه اسمی لوله (NPS) و قطر اسمی (DN) به یکدیگر تبدیل کنید. توجه داشته باشید که مقادیر ارائه شده تقریبی بوده و بر اساس استانداردهای رایج صنعت تهیه شده‌اند. برای کاربردهای حساس، همواره به مشخصات فنی دقیق محصول مراجعه کنید.
جدول با توجه به قطر داخلی و خارجی آن
| اندازه اسمی لوله (NPS) | قطر خارجی (اینچ) | قطر خارجی (میلی‌متر) | قطر اسمی (DN) | Schedule (معمول) |
|---|---|---|---|---|
| ⅛ | 0.405 | 10.3 | DN6 | 40 |
| ¼ | 0.540 | 13.7 | DN8 | 40 |
| ⅜ | 0.675 | 17.1 | DN10 | 40 |
| ½ | 0.840 | 21.3 | DN15 | 40 |
| ¾ | 1.050 | 26.7 | DN20 | 40 |
| 1 | 1.315 | 33.4 | DN25 | 40 |
| 1 ¼ | 1.660 | 42.2 | DN32 | 40 |
| 1 ½ | 1.900 | 48.3 | DN40 | 40 |
| 2 | 2.375 | 60.3 | DN50 | 40 |
| 2 ½ | 2.875 | 73.0 | DN65 | 40 |
| 3 | 3.500 | 88.9 | DN80 | 40 |
| 3 ½ | 4.000 | 101.6 | DN90 | 40 |
| 4 | 4.500 | 114.3 | DN100 | 40 |
| 5 | 5.563 | 141.3 | DN125 | 40 |
| 6 | 6.625 | 168.3 | DN150 | 40 |
| 8 | 8.625 | 219.1 | DN200 | 40 |
| 10 | 10.750 | 273.0 | DN250 | 40 |
| 12 | 12.750 | 323.8 | DN300 | 40 |
| 14 | 14.000 | 355.6 | DN350 | 40 |
| 16 | 16.000 | 406.4 | DN400 | 40 |
| 18 | 18.000 | 457.2 | DN450 | 40 |
| 20 | 20.000 | 508.0 | DN500 | 40 |
| 24 | 24.000 | 609.6 | DN600 | 40 |
توضیحات مهم:
مقاله قبلی:
فشار آب منزل: علل کاهش، مشکلات و راهکارهای افزایش فشار آب
- NPS و DN: همانطور که اشاره شد، NPS و DN شناسه‌های اسمی هستند و دقیقا برابر با قطر واقعی لوله نیستند. برای مثال، یک لوله با NPS 2 اینچ، قطر خارجی دقیقا 2 اینچ ندارد.
- Schedule: شماره لوله (Schedule) نشان دهنده ضخامت دیواره لوله است. هرچه شماره بالاتر باشد، ضخامت دیواره بیشتر است. Scheduleهای رایج شامل 5، 10، 20، 30، 40، 60، 80، 120، 160 و STD (Standard)، XS (Extra Strong) و XXS (Double Extra Strong) هستند. در جدول بالا، مقادیر Schedule 40 به عنوان یک مقدار رایج ارائه شده است.
- قطر خارجی (OD): قطر خارجی لوله، فاصله بین بیرونی‌ترین نقاط لوله در امتداد قطر آن است. این مقدار در محاسبات مربوط به اتصال لوله‌ها و اتصالات بسیار مهم است.
- قطر داخلی (ID): قطر داخلی لوله، فاصله بین داخلی‌ترین نقاط لوله در امتداد قطر آن است. این مقدار برای محاسبه دبی و سرعت جریان سیال در داخل لوله اهمیت دارد.
نحوه استفاده از جدول:
برای تبدیل یک سایز لوله از یک واحد به واحد دیگر، کافی است در جدول، سطر مربوط به سایز مورد نظر را پیدا کرده و مقادیر معادل آن را در ستون‌های دیگر مشاهده کنید. برای مثال، برای تبدیل سایز لوله ½ اینچ به میلی‌متر، به سطر مربوط به NPS ½ مراجعه کرده و مقدار معادل آن در ستون “قطر خارجی (میلی‌متر)” را که 21.3 میلی‌متر است، مشاهده کنید.
نکته مهم در انتخاب لوله و اتصالات:
علاوه بر سایز لوله، عوامل دیگری نیز در انتخاب لوله و اتصالات مناسب نقش دارند، از جمله:
- نوع سیال: ماهیت سیال عبوری (آب، گاز، مواد شیمیایی و غیره).
- فشار کاری: حداکثر فشاری که لوله و اتصالات باید تحمل کنند.
- دما: محدوده دمایی سیال و محیط.
- جنس مواد: نوع ماده سازنده لوله و اتصالات (فولاد، استنلس استیل، پلیمر و غیره).
- استانداردهای مربوطه: رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی.
نتیجه گیری:
جدول تبدیل سایز لوله و اتصالات ارائه شده، ابزاری ارزشمند برای تمامی افرادی است که در حوزه تاسیسات و پایپینگ فعالیت می‌کنند. با استفاده از این جدول، می‌توانید با اطمینان بیشتری نسبت به انتخاب و استفاده از لوله و اتصالات اقدام کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. به یاد داشته باشید که این جدول به عنوان یک راهنمای کلی ارائه شده و برای کاربردهای خاص، همواره به مشخصات فنی دقیق محصول و استانداردهای مربوطه مراجعه کنید.
